Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için barınabilecekleri bir ortama ihtiyaç duyarlar. Farklı özelliklere sahip olan canlıların yaşayabildiği çevre şartlarının da farklı olması gerekir.
Ekosistem: Bir alandaki canlılar ve bunlarla uyumlu bir şekilde bulunan cansız varlıkların oluşturduğu topluluktur. Örneğin: Deniz ekosistemi, orman ekosistemi, akarsu ekosistemi, çöl ekosistemi, bozkır ekosistemi vb. Ayrıntı verirsek; orman ekosisteminde ağaçlar, otlar, büyük hayvanlar, böcekler, kuşlar, solucanlar, toprak, taş, su, hava gibi unsurlar bulunur.
Bir ekosistem kendi kendine yetebilir. Dışarıdan bağımsız olarak canlılar hayatlarını sürdürebilir.
Orman Ekosistemi
Orman ekosistemi biyoçeşitlilik bakımından zengindir. Ağaçlar, otlar, memeli canlılar, kuşlar, akarsu, böcekler vb. gibi çok çeşitli unsurlar barındırır. Orman ekosisteminde çeşitliliğin fazla olmasının nedeni canlı yaşamı için uygun olmasıdır.
Dünya’nın kara tabakasının yaklaşık yüzde otuzu ormanlarla kaplıdır. Orman ekosistemlerinin en büyükleri yağmur ormanlarıdır.
Çöl Ekosistemi
Çöllerde biyoçeşitlilik azdır. Bunun nedeni çöl şartlarının iklim bakımından canlı yaşamına fazla uyumlu olmamasıdır. Çöller gündüz çok sıcak, gece çok soğuktur. Bir bölgenin çöl olarak adlandırılması için sanılanın aksine sıcak olması şart değildir; kurak bölgelere çöl denir.
En büyük çöl Afrika’daki Büyük Sahra çölüdür. Libya Çölü, Simpson Çölü (Avusturalya), Gobi Çölü (moğolistan) diğer bazı çöllerdir.
Çayır Ekosistemi
Bitki örtüsü olarak otların hakim olduğu geniş düzlük alanlardır. Toprağın nemi yüksektir. Otçul hayvanlar, böcekler ve kemirgenlere ev sahipliği yapar.
Akarsu Ekosistemi
Nehir, çay, dere gibi akımı olan su ekosistemleridir. Akarsuların neredeyse tamamı tatlı sudur. Suyun sıcaklığı debisi, derinliği ve içindeki mineraller akarsudaki canlı çeşitliliğini etkiler.
Kutup Ekosistemi
İklimin soğuk olması kutup ekosistemindeki canlı çeşitliliğini azaltmıştır. Hava şartlarına uyum sağlayan kutup ayısı, çöl tilkisi, çöl faresi gibi canlılara ev sahipliği yapar.
Tür
Üreme yeteneği olan ortak atadan gelen canlılardır. Örneğin: İnek, kedi, tavşan, meşe, karınca, insan gibi canlılar birer türdür. Yani geyikler çiftleşerek yavrular doğurabilirler. İnsanlar da aynı şekildedir. Bu tip canlılar tür olarak tanımlanır. Bazı canlılar üreyemedikleri için tür sayılmaz. Bu canlılar farklı türlerin çiftleştirilmesiyle oluşur. Katır (at ve eşekten), kur köpeği (kurt ve köpekten), Liger (aslan ve kaplandan) tür sayılmaz. Bu canlılar üreyemez.
Populasyon: Belirli bir bölgede aynı tür canlıların oluşturduğu topluluktur. Örneğin, Karadeniz’deki hamsiler populasyona bir örnektir.
Populasyonun nüfusunu arttıran faktörler:
- Dışarıdan göç gelmesi
- Doğumların artması
- Besinin artması
- Avcının azalması (örneğin aslanların azalması geyik populasyonunu arttırır)
Populasyonun nüfusunu azaltan faktörler:
- Dışarıya göç yaşanması
- Ölümlerin artması
- Besin kıtlığı yaşanması
- Avcı sayısının artması
- Salgın hastalıklar vb.
Habitat: Bir türün yaşayabildiği yaşam alanı yani türün anavatanıdır. Örneğin, van kedisinin habitatı Van, kangurularınki Avustralya, inci kefalinin habitatı ise Van Gölü’dür.