Canlı ve cansızların uyum içinde yaşadığı ekosistemlerde gerçekleşen kirliliğe çevre kirliği denir. Çevre kirliliklerinin çoğu insan kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır.
İnsanlar tarih boyunca çeşitli teknolojiler geliştirmiş, içinde yaşadığı doğanın dengesini düşünmeden doğal kaynakları bilinçsizce kullanmışlardır.
Günümüzde dahi doğal kaynaklar yeterince korunamadığı için çevre kirliliği hala büyük bir sorundur. Üstelik bu sorunun zamanla daha da büyüyeceğinden korkulmaktadır.
Çevre kirliliği türlerini sırasıyla inceleyelim.
Hava Kirliliği
Dünyamızı saran gaz tabakasının kirlenmesidir. Bacalardan, otomobillerden, fabrikalardan, yangınlardan, yanardağlardan çıkan dumanlar havaya karışarak havanın kirlenmesine neden olur.
Hava kirliliğinin zararları
Asit yağmurları oluşturur.
Sera etkisi oluşturur.
Ozon tabakası incelir.
Solunum hastalıklarına neden olur.
Kanser yapabilir.
Sera Etkisi Nedir?
Atmosferde bulunan karbondioksit, metan gibi gazlar güneş ışınlarının dünyamızda daha çok kalmasını sağlar. Bu sayede gece olduğunda dünyamız çok fazla soğumaz. Örneğin Ay’da atmosfer olmadığı için sera etkisi de olmaz. Bu nedenle gece olduğunda ay yüzeyinde sıcaklık -100 °C’nin altına düşer.
Yani sera etkisi faydalı bir şeydir. Ama karbondioksit gibi gazların artışı sera etkisinin olması gerekenden fazla olmasına, dünyamızın gittikçe ısınmasına neden olur. Buna da küresel ısınma denir.
Küresel ısınmanın sonuçları:
Kutuptaki bulutların erimesi
Deniz suyunun yükselmesi
Çölleşme
İklim değişikliği
Ozon Tabakası
Dünyayı saran gaz tabakasının (atmosfer) üst bölgesinde ozon gazlarından oluşan bir tabaka bulunmaktadır. Bu tabakanın görevi güneşten gelen zararlı ışınları engellemektir. Atmosferdeki kirlenme bu tabakanın incelmesine, zararlı ışınların bize kadar ulaşmasına neden olur.
Ozon tabakasının incelmesi cilt kanseri gibi hastalıklara neden olur.
Asit Yağmuru
Asit yağmurları havadaki kirli gazların yağmur suyuyla karışarak yeryüzüne inmesidir.
Asit yağmurunun zararları
Tarım arazilerine zarar verir
Tarihi eserleri ve binaların dışını yıpratır
Otomobillerin boyasını aşındırır
Saç sağlığını bozar
Cildin daha erken yaşlanmasına neden olur
Su Kirliliği
Göl, deniz, ırmak, içme suyu ve yer altı sularının kirlenmesidir.
Su kirliliğinin nedenleri:
Endüstriyel (sanayi) atıklar.
Ev atıkları.
Tarım ilaçları.
Doğal ve yapay gübreler.
Atık piller
Atık yağlar
Ülkemizde Sakarya ve Gediz nehirleri, Tuz Gölü, Marmara Denizi gibi alanlarda su kirliliği görülmektedir.
Su kirliliğinin zararları:
Kanser
Bulaşıcı hastalıklar
Kalp hastalıkları
Bağışıklık sistemi sorunları
Sinir sistemi hastalıkları
Kirli sularla beslenen bitkiler yenildiğinde böbrek ve karaciğer yetmezlikleri de gelişir.
Toprak Kirliliği
Toprak kirliliğinin nedenleri arasında tarım ilaçları, egzoz gazları, çöpler, kimyasal gübreler sayılabilir.
Toprak kirliliğinin zararları
Toprağın kimyasal yapısı değişir
Toprağın su geçirgenliği azalır
Toprakta biriken kimyasallar önce bitkiye sonra da insanlara taşınır
Toprağın verimi azalır.
Orman Tahribi
Ormanların tahrip olmasına neden olan faktörler yangın, kaçak yapılaşma, dikkatsizlik, bilinçsiz ağaç kesilmesi, bilinçsiz otlatma vb. şeklinde sıralanabilir.
Orman tahribinin zararları
Hayvan türleri azalır
Oksijen oranı azalır
Heyelan ve erozyon artar
iklim değişiklikleri
Çığ
Bir kar kütlesinin bulunduğu alandan koparak birden akmasına çığ denir. Çığlar genellikle bitki örtüsü az olan eğimli arazilerde gerçekleşir.
Çığın zararları
Bitkileri söker
Toprağın verimli kısmını da sürükler
İnsanlara zarar verebilirç
Tarım zararına neden olur.
Nükleer Kirlilik
Nükleer santraller, nükleer silahlar ve nükleer deneyler çevreye radyasyon denilen zazarlı ısınları yayarsa(nükleer sızıntı) çevrede nükleer bir kirlilik oluşur.
Nükleer kirliliğin zararları
Kanser
Sakat doğum tehlikesi
saçma olmuş hibir şey anlamadım