Fen Bilimleri – 7. Sınıf – 5. Ünite – Bölüm 3
Işık Doğrusal yolla yayılır.
Yani ışık yayılırken eğilip bükülmez, sadece düz bir doğru şeklinde hareket eder.
Işığın doğrusallığı sadece ışık saydam iki ortam arasında geçiş yaparken bozulur.
Örneğin ışık havadan suya geçerken doğrultu değiştirir.
Işığın bir saydam ortamdan diğerine geçerken doğrultu değiştirmesine KIRILMA denir.
Işık Kırılması Örnekleri
Aşağıdaki fotoğraflar ortam değiştiren ışığın doğrultusunun değiştiğine örnektir.
Işık Kırılması Kuralları
1. Gelen ve kırılan ışın, gelme ve kırılma açısı, normal kavramları şekil üzerinde gösterilmiştir.
İki ortamı dik olarak kesen hayali çizgiye normal denir.
2. Işık az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşacak şekilde kırılır.
Işık ortam değiştirirken hızı da değişir. Az yoğun ortamda hızlı giden ışık çok yoğun ortama girdiğinde yavaşlar. Bu da ışığın normal çizgisine yaklaşmasına neden olur.
3. Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçen ışın normalden uzaklaşacak şekilde kırılır.
4. Işık farklı yoğunluklardaki ortamlarda farklı hızlarda ilerler.
Ortamın yoğunluğu arttıkça ışığın hızı azalır. Örneğin havada 299.000km/s hızla yayılan ışık, daha yoğun olan suya geldiğinde hızı 225.000 km/s ‘ye iner.
Işığın Çeşitli Ortamlardaki Hızı
Boşluk : 300.000 km/s
Hava: 299.913,02 km/s
Buz: 229.007,63 km/s
Su : 225.563,9 km/s
Cam : 200.000 – 157.94,7 km/s
Elmas : 123.966,94 km/s
Yukarıdaki bilgiye dayanarak bu maddelerdeki ışık hızı sıralaması;
Boşluk > Hava > Buz > Su > Cam > Elmas
5. Sınır Açısı
Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçen ışık sınır açısı denilen bir değere eşit gelirse ortam çizgisini üzerinden geçer. Sınır açısından daha büyük bir açıyla gelirse geldiği ortama geri dönerek tam yansıma yapar.
(Her ortamın sınır açısı farklıdır.)
Örneğin,
Sudan havaya bakarken tam yansıma gerçekleşebilir. Bunun nedeni suyun yoğunluğunun havadan çok olmasıdır.
Fiberoptik kabloların çalışması, serap olayı ve iç organları görüntülemekte kullanılan endoskopi cihazları tam yansıma sayesinde gerçekleşir.
6. Yüzeye dik gelen ışık kırılmadan diğer ortama geçer.
7. Çok yoğun ortamdan bakan bir göz az yoğun ortamdaki cismi daha uzak görür.
Az yoğun ortamdaki bir göz ise çok yoğun ortamdaki bir cismi daha yakın görür.
Sudan dışarıya bakan balık ise insanı gerçekte olduğu yerden daha uzakta görür .
Madem isik yavasladigi icin normale daha yakin ozaman neden 90 derece girdiginde kirilmaz diyorsunuz? O zamanda yavaslar. Yanlis bilgli. Yavasladigi icin yaklasmaz normale…
Merhaba, öncelikle yorum için teşekkürler.
Işık normal üzerinden gelince normale yaklaşma ve uzaklaşma kavramları anlamsız hale gelmektedir. Dolayısıyla ışık kırılmamaktadır. Işığın kırılmasının nedeni ortamların ışığı kırma oranıdır. Bu oran ışığın hızını değiştirir ve ışık da doğrultu değiştirir(kırılır). Buna Snell kanunu denir.(Lgs sınavında snel kanununu çıkmayavak)
Havadan suya bakan kişi cismi olduğundan daha yakında görülür mü?
Kadriye’nin yorumuna cevap:
Evet. Havadan suya bakan kişi cismi daha yakında görür.