Hava Olaylarının Sebebi Nedir?

Posted on by — Henüz Yorum Yapılmadı ↓

Hava olayların oluşmasını sağlayan yüksek ve alçak basınç sistemleridir. Basıncın değişmesinin nedeni ise sıcaklık değişimleri sağlar.

Televizyondaki hava durumu programlarında “yüksek basınçlı hava“, “alçak basınçlı hava” gibi tanımlamaları duymuşuzdur. Bu yazıda hava basıncı ve hava olayları arasındaki ilişkiyi anlatacağız.

ALÇAK BASINÇ

  • Hava sıcaklığı yüksektir.
  • Hava ısındığı için yükselmiştir.
  • Bir süre sonra yükselen havanın bıraktığı boşluğa soğuk hava gelecektir.
  • Gelen soğuk hava bir süre sonra havanın soğuyacağı anlamına gelir.

YÜKSEK BASINÇ

  • Hava daha serindir(alçak basınca göre).
  • Bulut Oluşmaz.
  • Havadaki nem azdır.

Yazın Yüksek Basınç Olursa:
– Bulut olmadığı için güneşin etkisi çoktur.
– Bulut olmadığı için gece sıcaklık daha serindir.
– Nem yüksektir.
– Bulutlar olmadığı için geceler soğuktur ve bu da havadaki nemin çiy olarak yaprak ve otlara birikmesi demektir.
– Bulut olmadığı için yağmur da olmaz bu da kuraklığa neden olabilir.

Kışın Yüksek Basınç Olursa:
– Battaniye görevi gören bulutlar olmadığı için günler açık ve soğuktur.
– Bulut olmadığı için gece buzlanmalar olur.
– Havadaki nem yoğuşarak sisi oluşturur.
– Kış geceleri havadaki nem kırağıyı oluşturur.

RÜZGARIN YÖNÜ
Rüzgar gündüz denizden karaya doğru, gece de karadan denize doğrudur. Bunun nedeni;
Gündüz: Karalar denizlere göre daha çabuk ısınır. Isınıp yükselen havanın yerine denizden gelen soğuk hava ilerler.
Gece: Kara ve denizler ısındıktan sonra gece karalar daha çabuk soğur. Daha sıcak olan deniz üzerindeki hava ısınarak yükselir. Isınıp yükselen havanın yerine karalardan gelen soğuk hava ilerler.

MEVSİMLERİN OLUŞUMU
Dünyamız güneşin etrafında dönmektedir. Bu hareketi yaparken Dünya ekseni üzerinde eğik olarak durur. Buna eksen eğikliği denir.
Eksen eğikliği güneş ışınlarının Dünya’ya gelme açısının değişmesini sağlar. Bu sayede mevsimler oluşur.

Mevsimlerin Oluşmasını:

  1. Dünya’nın Güneş etrafında dolaşması
  2. Dünyanın eksen eğikliğine sahip olması

sağlar.


Yukarıdaki şekilde de görebileceğimiz gibi güneş ışınlarının dik geldiği yarımküre yaz mevsimini yaşar.
Dikkat edilmesi gereken, güneşe yakın olmanın mevsimlerin oluşumuna etki etmemesidir. Önemli olan ışınların geliş açısıdır.
Dünyanın kuzey ve güney yarımküreleri farklı mevsimleri yaşar.

Örneğin I. şekilde güneş ışınları Güney Yarımküreye dik, Kuzey Yarımküreye eğik gelmektedir. Bu da Güneyde yaz, Kuzeyde kış mevsimi yaşanmasını sağlamaktadır.

Hava Olaylarının Yer Yüzü Şekillerine Etkileri
Yeryüzü şekillerinin oluşmasında levha hareketleri ve hava olayları etkili olmaktadır.
Hava Olaylarının Yeryüzü Şekillerinin Oluşumuna ve Değişimine Etkisi:

  • Rüzgarlar çöllerdeki kum dağlarını hareket ettirir.
  • Dalgalar denizdeki kum ve çakılları hareket ettirir.
  • Kayalar sıcaklık farkları ve yağmurun etkisiyle çatlar. Kayadan kopan parçalar rüzgarla uçarak diğer kayalara çarpar. Onların aşınmasına neden olur.


Kapadokya yöresindeki Peri Bacaları rüzgar ve yağmur sularının aşındırmasıyla oluşmuş yeryüzü şekilleridir.


Buzul vadileri, erimeden üst üste yağan karların sıkışmasıyla oluşan yeryüzü şeklidir.


Mantar kayalar rüzgarın biriktirerek aşındırma hareketiyle oluşturduğu yeryüzü şekillerindendir.

Hava Olayı Ve İklim
Bu iki kavram bazen birbiriyle karıştırılır.
Hava olayı yağmur, rüzgar, kar, dolu gibi olaylardır.

İklim ise hava olayları sonucunda bir bölgenin genel hava şartlarıdır. Örneğin Karadeniz Bölgesinde yağışlı ve ılıman bir iklim  görülür. Kısa süreli hava olaylarının değişmesi iklimi değiştirmez.
Bazı durumlarda ise iklimler de değişebilir. Günümüzün çevre sorunlarından biri de hava kirliliği nedeniyle ortaya çıkan küresel ısınma ve iklim değişikliğidir.

Kara-deniz, deniz-buz, deniz-hava etkileşimleri volkanik gazlar, insan faaliyetleri, arazi kullanımı, Günefl’ten gelen ve yansıyan ışınlar gibi etkenler iklimin temel elemanlarıdır.

——————————————————–
Ünitenin Diğer Konuları

Alakalı Konular

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

*