Bitki tohumları çeşitli özelliklerine göre gruplara ayrılır.
1. Tohumları rüzgarla yayılan bitkiler
Olgunlaşan tohumlar çeşitli yollarla başka bölgelere taşınırlar. Tohumların rüzgarla taşınması bu yollardan biridir.
Bu tohumlar hafiftir ve şekilleri uçmaya uygundur.
Örnek olarak kedi otu, karahindiba, devedikeni, filbaharı, akçaağaç sayılabilir.
2. Tohumu hayvanlara yapışarak taşınan bitkiler
Bazı bitki tohumlarının çengel şeklinde uzantıları varır. Bu uzantılar hayvanların vücuduna yapışarak başka alanlara taşınır.
Yapışkan tohumlu bitkilere örnek olarak pıtrak (xanthium strumarium) verilebilir. Pıtrak bitkisinin dikenli kabuğunun içinde küçük tohumlar vardır. Bu tohumlar çok zehirlidir.
Kestane de benzer bir yapıya sahiptir. Dikenli kabuğunun içinde tohumlar bulunur.
3. Tohumları hayvanlar tarafından taşınan bitkiler
Tohumlar genellikle çok besleyicidir. Bu yüzden hayvanlar tohumları beslenmek amacıyla kullanır. Fındık fıstık, meşe palamudu gibi tohumlar hayvanlar tarafından saklanır ve ihtiyaç halinde tüketilir. Fare, sincap gibi kemirgenler, kuşlar tohumları en çok taşıyan hayvanlardır. Taşınan tohumların tüketilmeyenleri çimlenerek yeni bitkileri oluşturur.
Hayvanların yedikleri meyvelerin içinde bulunan tohumlar genellikle sindirime uğramaz. Hayvan dışkısında bozulmamış haldeki tohumlar çimlenebilir.
4. Tohumları suyla yayılan bitkiler
Özellikle akarsu kenarında yetişen bitkiler tohumlarını su yoluyla dağıtırlar. Bu bitkilerin tohumları suda yüzebilecek özellikte ve su geçirmez bir dış yüzeye sahiptir. Bu bitkilere hindistan cevizi ve deniz zambağı örnek verilebilir.
5. Tohumlarını toz halinde yayan bitkiler
Bazı bitkilerin tohumları toz halindedir. Hafif rüzgarlar bile bu tozlar uzaklara taşıyabilir. Orkide, aslanağzı, haşhaş örnek verilebilir.
6. Tohumları patlayarak saçılan bitkiler
Bazı bitkilerin tohumları, tohum zarfı denilen bir kesenin içindedir. Bu zar tohumlar olgunlaştığında basınçla hızla açılır ve içindeki tohumlar çevreye yayılır.
7. Tohumları besin olarak tüketilen bitkiler
Tohumların çoğu iyi bir besin deposudur. Bu nedenle zehirli olmayan tohumlar genellikle besin olarak tüketilir.
Yenilebilen tohumlara örnek olarak fasulye, fındık, nohut, mercimek, mısır, ceviz, buğday, arpa, çavdar, bezelye, bakla verilebilir.
8. Teknoloji kullanılarak işlenen tohumlar
Bitki tohumları bazen fabrikalarda çeşitli işlemlerden geçirilerek başka ürünlere dönüştürülür. Örneğin; zeytinden zeytin yağı ve sabun, ayçiçeğinden ayçiçeği yağı, çay bitkisinden siyah çay üretilir.