Bazı gıdalar zamanla tazeliğini kaybeder. Örneğin domates, salatalık, et, peynir gibi yiyecekler açıkta bırakıldıklarında kısa sürede bozulmaya başlarlar. Bunun nedeni mikroskobik canlılardır.
Soğan, patates, reçel, mercimek kuru fasulye gibi gıdalar çabucak bozulmuyor olsa da yediğimiz yiyeceklerin çoğu bir kaç gün sonra bayatlamaya, sonra da çürümeye başlar.
Besinlerin tazeliğini koruması için eski çağlardan beri pek çok yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden önemli olanlarını inceleyelim.
1. Kurutma Yöntemi
Bu yöntemle besinler güneş ışığında veya fırında sıcaklık etkisiyle kurutulur. Besinlerin içindeki su buharlaşır. Bu sayede bakteri ve mantarlar oluşamaz. Besinleri 1 yıl kadar koruyabilen bu yöntem eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. Elma, kayısı, patlıcan, biber, fasulye, incir, üzüm gibi sebze ve meyveler bu şekilde saklanabilir. Et ve balık da kurutulabilmektedir.
2. Tuzlama
Bu yöntem kurutma yöntemine benzer şekilde çalışır. Besinlerin içindeki su tuzun etkisiyle dışarı çıkar. Ayrıca tuzlu ortamlarda mikroplar yaşayamaz. Bu da besinlerin bozulmasını önler. Peynir, et, balık, zeytin, turşu yapılan yiyecekleri saklanmasında tuzlamadan yararlanılır.
3. Konserve Yapma
Sebze ve meyvelerin saklanmasında kullanılır. Temizlenen sebze-meyve haşlanır. Sonra tuzlu ya da şekerli su eklenerek kavanoz veya teneke kutuda saklanır.
4. Şekerle Koruma
Reçel, marmelat ve jöle yapılarak korunan gıdalarda şeker kullanılır. Bol şekerli ortamda mikroorganizmaların çoğu yaşayamaz. Yine de bazı mantarlar reçeli bozabilir. Bu nedenle reçel kavanozlarının ağzı sıkıca kapatılmalıdır.
çilek, ayva, elma, portakal, incir, vişne, gül vb. reçeli yapılmaktadır.
5. Soğutma
Besinler sıcak ortamda kolayca bozulurlar. Bunun nedeni mikroskobik canlıların sıcakta kolayca çoğalabilmesidir. Bu nedenle besinlerin çoğu buzdolabında saklanarak 1-2 hafta tazeliğini koruyabilir. Buzdolabında besinler 3-4 ºC’ta saklanır.
Besinleri dondurarak saklamak için derin dondurucular kullanılır. -18ºC’ta et, sebze, meyve gibi gıdalar bir yıl kadar saklanabilmektedir.
6. Pastörizasyon
Süt gibi besinleri önce yüksek sıcaklığa kadar ısıtıp sonra tekrar normal sıcaklığa getirilmesiyle yapılır. Pastörize süt bu şekilde üretilir.
7. Koruyucu Katkı maddesi Kullanma
Besinlerde bakteri ve mantar gibi mikroskobik canlıların oluşmasını engellemek için kimyasal madde kullanılmasıdır. Bisküvi, sucuk, salam, asitli içecek gibi ürünlerin büyük çoğunluğunda kullanılır. Amaç ürünün raf ömrünü uzatmak yani satılıncaya kadar bozulmadan kalabilmesini sağlamaktır.
Katkı maddeleri doğal olmadıkları için sağlık için zararlı olabilmektedir. Bu nedenle katkı maddesi kullanılan ürünleri tüketmekten kaçınmalıyız.
8. Besinleri Gömme
Patates, elma, kestane, karpuz gibi gıdalar toprağa kazılan kutular içine saman, ot gibi malzemelere sarılarak bırakılır. Eski çağlarda kullanılmıştır.
9. Vakumlama
Vakumlama, havanın emilmesi anlamına gelmektedir. Havasız ortamda mikroplar genellikle oluşamaz. Bu da besinlerin raf ömrünü uzatır. Kavanoz bebek mamalarında ve bazı kurutulmuş gıdalarda kullanılır. Buzdolabına bırakılan gıdalar vakumlu poşetlerle saklanırsa daha uzun süre taze kalırlar.
Arkadaşlar besinlerin mikroskobik canlılar etkisiyle bozulmasını engelleyen ve uzun süre saklanmasını sağlayan yöntemler nelerdir?
Çok kötü
Bence fena değil
Gayet iyi iş çıkarmışsınız vallah.Tek bir sorum var cevap alırsam sevinirim dondurmak soğutmaya giriyor mu acaba lütfen cevap verin çünkü acillll!!!
Dondurmak soğutma yöntemlerine girer. Bilinmesi gereken dondurulduğunda gıdaların daha uzun süre korunabildiğidir.
Bence yeterlidir.