İnsan ve Çevre İlişkisi – 5. Sınıf

İnsanlar yaşamlarını sürdürebilmek için çeşitli faaliyetler yürütürler. Bu faaliyetlerin bazıları yaşadığımız çevreyi olumsuz etkileyebilir.

İnsanların neden olduğu çevre sorunları;

• Hava Kirliliği
  Fabrika bacalarından çıkan kirli gazlar, kömür kullanımı, otomobil egzozu gazları, çeşitli deodorantlar havanın kirlenmesine neden olur.
• Su Kirliliği
  Deniz araçları, akarsu ve denizlere dökülen kanalizasyon suları, sanayi tesislerinin sıvı atıkları suları kirletir. Suları en çok kirleten maddelerden biri de atık pillerdir. Piller tükendiğinde yetkililerin belirlediği çöp alanlarında toplanmalıdır.
  Atık yağlar da suyu kirleten etkenlerden biridir. Evde kızartma gibi yemeklerde kullanılan atık yağlar lavaboya dökülürse akarsu ve denizlere ulaşarak balıkların ölmesine neden olabilir.
• Toprak Kirliliği
  Evsel atıklar, sanayi atıkları, tarım ilaçları, kimyasal gübreler toprağın kirlenmesine neden olur.
• Küresel Isınma
  Hava kirliliğinin bir sonucudur. İnsanların kullandığı kömür, petrol gibi yakıtlardan çıkan karbondioksit gazının atmosferde artması küresel ısınmaya neden olur. Küresel ısınma sonucunda güneş ışınları dünyayı daha çok ısıtarak iklimlerde değişiklik meydana gelir.
• Ozon Tabakasında İncelme
  Atmosferin üst tabakasında güneşin zararlı ışınlarını engelleyen ozon tabakası bulunur. Bu tabaka bazı zararlı gazlar nedeniyle incelmektedir.
• Bitki ve Hayvan Türlerinin Azalması
  İnsanlar ormanlık alanları yerleşim yeri yapmak amacıyla tahrip etmektedir. Bu da o bölgede yaşayan bitki ve hayvanların zarar görmesine neden olmaktadır. Kaçak avlanma nedeniyle pek çok nadir hayvan türünün nesli tehlike altındadır. Ayrıca insanların neden olduğu çevre kirliliği nedeniyle bitki ve hayvanlar zarar görmektedir.
• Orman Tahribi
  Ormanların tahrip olmasına neden olan faktörler yangın, kaçak yapılaşma, dikkatsizlik, bilinçsiz ağaç kesilmesi, bilinçsiz otlatma vb. şeklinde sıralanabilir.
• Ses Kirliliği
  İnsanların kullandığı çeşitli araçlar doğal olmayan sürekli bir gürültü oluşmasına neden olur. Gürültü insan ve hayvan sağlığı açısından zararlıdır.
• Nükleer Kirlilik
  Nükleer santraller, nükleer silahlar ve nükleer deneyler çevreye radyasyon denilen zararlı ısınları  yayarsa(nükleer sızıntı) çevrede nükleer bir kirlilik oluşur.
• Kutup Buzullarının Erimesi
  Küresel ısınma nedeniyle değişen iklim koşulları kutuplardaki buzulların erimesine neden olmaktadır. Bunun sonucunda eriyen buzlar nedeniyle oluşan su denizlere karışmakta, deniz seviyesi tüm dünyada yükselmektedir. İlerleyen yıllarda deniz kıyısındaki bazı şehirlerin sular altında kalacağı tahmin edilmektedir.
• Çarpık Kentleşme
  Şehirlerde binaların plansız şekilde yapılmasıdır. Bunun sonucunda araç ve yaya trafiğine uygun olmayan yerleşim yerleri oluşmaktadır. Çarpık kentleşme tarihi ve kültürel dokuya da zarar vermektedir.

Çevre kirliliğine karşı alınacak önlemler;

1. İnsanlara çevre bilinci kazandırılmalıdır.
2. Sanayi kuruluşlarına ve kanalizasyon şebekelerine arıtma tesisi kurularak atık sular arıtılmalıdır.
3. Kâğıt, cam, plastik, pil gibi atıklar geri dönüşüm kutularına atılmalıdır.
4. Ev ve fabrika bacalarından çıkan gazlar ile araçların egzozlarından çıkan gazlar için filtre kullanılmalıdır.
5. Doğal bitki örtüsü korunmalı ve yeni yeşil alanlar oluşturulmalıdır.
6. Tıbbi atıklar toprağa ve suya karışmayacak şekilde yok edilmelidir.
7. Nükleer atıklar doğaya zarar vermeyecek şekilde depolanmalıdır.
8. Enerji elde etmek için katı ve sıvı yakıtlar yerine güneş, rüzgar gibi kaynaklar kullanılmalıdır.
9. Nesli tükenmekte olan canlı türleri koruma altına alınmalıdır.

Alakalı Konular

• Biyoçeşitlilik – 5. Sınıf