Fen Bilimleri – 7. Sınıf – Ünite 5 – Bölüm 2
Ayna nedir? Işığı yaklaşık yüzde yüz oranında yansıtan cisimlere ayna denir. Aynalar parlaktır. İlk aynalar parlatılmış metallerden yapılmış, bunu cam aynalar izlemiştir.
Aynalar şekillerine göre üç guruba ayrılır.
1. Düzlem Ayna (düz ayna)
Düzlem aynalar evlerde kullandığımız aynalardır. Yüzeyleri düzdür. Genellikle kendi yansımamızı görmek için kullanılır.
Düzlem aynanın özellikleri
- Oluşan görüntünün boyu gerçek cisimle aynıdır.
- Görüntü düzdür.
- Görüntü simetriktir. (sağ ve sol yer değiştirmiş gibi)
- Cismin aynaya uzaklığıyla görüntünün aynaya uzaklığı eşittir.
2. Çukur Ayna (İç Bükey)
Çukur aynaların yüzeyi çukur şeklindedir. Yani içe basıktır.
Çukur aynaların kullanıldığı yerler: Dişçi aynası, makyaj aynası, teleskop aynaları, araba farları, el feneri, güneş ocağı, dev aynası vb.
Çukur aynanın özellikleri
- Asal eksene paralel gelen ışınlar odak noktasından geçecek şekilde kırılır.
- Odak noktasından gelen ışınlar ise asal eksene paralel olarak yansır.
- Çukur aynada uzaktan bakıldığında oluşan görüntü terstir. (baş aşağı)
- Odak noktasından daha yakın bakılırsa görüntü düzleşir ve büyür.
- Yakından bakıldığında cisimleri büyük gösterir ve bu nedenle makyaj aynalarında kullanılabilir.
3. Tümsek Ayna ( Dış Bükey)
Yüzeyleri tümsek şeklindedir. Yani dışa doğru şişkindir. Geniş bir alanı küçülterek gösterirler.
Tümsek aynaların kullanıldığı yerler: Araba dikiz aynası ve yan aynaları, market güvenlik aynası, otopark aynaları vb
Tümsek aynanın özellikleri
- Asal eksene paralel gelen ışınlar aynanın arkasındaki bir odak noktasından geliyormuş gibi yansır.
- Cisimleri küçük gösterir.
- Cisimlerin görüntüsü düzdür.
- Cisimler gerçekte olduğundan daha uzak görünür.
Not: Tümsek ve çukur aynalara yuvarlak bir şekle sahip oldukları için dairesel aynalar da denir.
Ayna fotoğrafları
çok sağalun