Gök cisimleri uzayda dönme ve dolanma hareketleri yaparlar.
DÖNME: Kendi etrafında dönmek.
DOLANMA: Başka bir gök cismi etrafında dönmek.
Dünya, Güneş ve Ay da dönme ve dolanma hareketi yaparlar.
Hareketlerin süresi
Dünya kendi etrafında 24 saatte döner. Güneş etrafında 365 gün 6 saatte dolanır.
Ay Dünya etrafında dönüşünü yaklaşık 28 günde tamamlar.
Ay’ın Dünya etrafındaki hareketi Dünya’nın da hareketinden dolayı 28 gün değil, 29 gün gibi gözlemlenir.
Ay’ın Evreleri
Ay Dünya etrafında dolanırken Güneş’ten gelen ışık miktarı değişir ve gölgenin şekli de zamanla değişir. Gölgelerin aldığı bu şekillere Ay’ın evreleri denir.
Ay’ın 4 ana evresi ve 4 ara evresi vardır.
Ana evreler arasında 1 hafta süre vardır.
Tüm evreler yaklaşık 29 günde tamamlanır. Bu süre 1 aya denk gelir ve kullandığımız ay takviminin temelinde bu vardır.
1. Yeni Ay
Dünya’ya bakan yüzü ışık almadığı için bu evrede Ay görülmez.
2. İlk Dördün
Ay’ın sağ yarısı aydınlanır ve Ay D harfi şeklinde görülür. Yeni aydan 1 hafta sonra oluşur.
3. Dolunay
Ay tam olarak ışık alır ve daire şeklinde görülür. İlk dördünden 1 hafta sonra oluşur.
4. Son Dördün
Ay’ın sol yarısı aydınlanır ve Ay ters bir D harfi şeklinde görülür. Dolunaydan 1 hafta sonra oluşur.
Ara evrelerle ayın evreleri:
Yeni ay – Hilal – İlk dördün – Şişkin ay – Dolunay – Şişkin ay – Son dördün – Hilal
Yeni ay görülmediği için yukarıdaki şekilde de gösterilmemektedir.