Fen Bilimleri 8. Sınıf Depremlerle İlgili Temel Kavramlar ders notu.
Deprem: Yer kabuğundaki levhaların kırılması veya kopması sonucu ortaya çıkan enerjidir.
Levha: Yer kabuğunu oluşturan parçalar.
Yer Kabuğu: (Litosfer – Taşküre): Bitkiler, hayvanların yaşadığı dünya katmanıdır.
Manto: Yer kabuğunun altındaki ateşküre. Magma bulunur.
Levhalar magmanın ve yoğunluk farkının etkisiyle çok yavaş hareketler yaparlar.
Levha hareketleri yeryüzü şekillerini veya depremleri oluşturur.
Fay: Levhaların birleştiği hareketli bölümlere denir.
– Normal Fay: Yatay hareket neden olur. Bir tabaka diğerinin altına kayar. Graben (çöküntü) veya Hors (yükselti) şekilleri oluşur.
– Yanal Atılımlı Fay: Zıt yönlü kuvvetlerin yer kabuğunu sağ veya sol yana kırmasıdır.
– Ters Fay: Basınç etkisiyle bir katman diğerinin üstüne çıkar.
Öncü Deprem: Ana depremden önce gerçekleşen küçük sarsıntı
Artçı Deprem: Ana depremden sonra gerçekleşen daha küçük ölçekli sarsıntılar.
(öncü deprem her zaman gerçekleşmez ama artçılar her zaman gerçekleşir.)
Depremin Büyüklüğü (Aletsel Büyüklük): Depremin oluşturduğu enerjinin aletlerle ölçülmesidir.
Depremin Şiddeti: Depremin verdiği hasar miktarıdır.
Deprem şiddetinin etkilendiği unsurlar:
• Depremin büyüklüğüne,
• Jeolojik koşullara,
• Bina türlerine,
• Kaynaktan uzaklığına,
• Depremden etkilenen insan sayısına,
(Deprem şiddeti 1-12 arası numaralandırılır)
Deprem Kuşakları: En riskli 1. Kuşak, sonra 2. sonra 3. kuşak.
Sismoloji: Deprem bilimi
Sismolog: Deprem bilimiyle ilgilenen bilim insanı
Sismograf: Deprem titreşimlerini kaydeden alet