Asitler ve bazlar kimyasal maddelerdir ve günlük hayatta çeşitli şekillerde kullanılırlar. Bir maddenin asit veya baz olduğunu anlamanın yolu suda çözünmelerini incelemektir.
Suda çözündüğünde H (hidrojen) iyonu verenler asit, OH (hidroksit) iyonu verenler bazdır.
Asitlerin Özellikleri
- Suya hidrojen iyonu verirler.
- Tatları ekşidir.
- Tahriş edicidir. (Aşındırıcı. Örneğin mermeri aşındırır)
- Bazlarla tepkimeye girerek su ve tuz oluşturur.
- pH değeri 0-7 arasındadır.
- Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirir.
- Metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı oluştururlar.
- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
- Meyvelerde genellikle asit bulunur.
Bazların Özellikleri
- Suya OH (hidroksit) iyonu verirler.
- Tatları acıdır.
- Tahriş edicidirler.
- Ele kayganlık hissi verir.
- Asitlerle tepkimeye girerek su ve tuz oluşturur.
- pH değeri 4-14 arasındadır.
- Kırmızı turnusolu maviye dönüştürürler.
- Fenolftaleyn maddesiyle pembe renk verirler.
- Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
- Metil Oranjla sarı renk verir.
- Temizlik maddeleri genellikle bazdır.
Günlük hayatta asitler ve bazların isimleri:
Hidroklorik asit: Tuz ruhu : Lavabo temizlik ürünü olarak
Sülfürik Asit: Zac Yağı : Boya ve patlayıcı yapımı
Nitrik Asit : Kezzap : Dinamit, kimyasal gübre yapımı
Sodyum Hidroksit (baz): Sud Kostik : Sabun, deterjan yapımızda
Potasyum Hidroksit (baz): Potas Kostik: Deterjan, pil, gübre yapımı
Kalsiyum Hidroksit (baz): Sönmüş Kireç : Kireç, çimento yapımında
Amonyak : Amonyak (baz): Temizlik maddesi olarak
ph Değeri (asitlik – Bazlık Derecesi)
Bir maddenin asit ve baz olup olmadığını, ne kadar güçlü asit ya da baz olduğunu anlamak i.in pH cetveli denilen bir ölçü kullanılır. pH metre denilen aletle yapılan bu ölçüm 0 – 14 değerleri arasında değişir. pH ile ilgili bilgileri söyle özetleyebiliriz:
- pH = 7 ise ne asittir ne bazdır. Yani nötr.
- pH 7’den küçükse ölçülen madde asittir.
- Asitlerde pH sıfıra yaklaştıkça asidik özellik artar. Yani asidin gücü artar.
- pH 7’den büyükse bazdır.
- Bazlarda pH 14’e yaklaştıkça bazik özellik artar. Yani bazın gücü artar.
Asit veya bazlara örnekler
ASİT: Limon, elma, sirke, idrar, mide öz suyu, karbondioksit, süt, yoğurt, kahve, yağmur, yağ,akü sıvısı, domates vb.
BAZ: Karbonat, kan, mide ilacı, çamaşır suyu, amonyak, sabun,