Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri doğru miktarlarda tüketmeye dengeli beslenme denir. Her besin türü vücutta farklı bir görev üstlenir. Bu nedenle karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve suyu ihtiyacımızdan az veya çok alırsak çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir.Yaşamın başladığı andan itibaren sağlıklı beslenme son derece önemlidir. Hatta daha doğmamış bir bebek annesinin beslenme özelliğine göre sağlıklı veya sağlıksız olabilir.
Hayatın her devresinde önemli olan beslenme özellikle gelişim çağındaki çocuklar için daha dikkat edilmesi gereken bir konudur. Bu nedenle besinlerin özellikleri bilinmeli, günlük tüketilen besin türlerine ve miktarına dikkat edilmelidir.
Dengesiz beslenme sonucunda aşırı kilo (obezite), kalp damar hastalıkları, gelişim geriliği, kabızlık, mide – bağırsak rahatsızlıkları, vitamin eksikliğine bağlı hastalıklar, kilo kaybı, karaciğer yağlanması, beyin gelişiminde sorunlar ortaya çıkabilir.
Dengeli beslenme konusunda karıştırılan bir nokta ise faydalı gıdalardan çokça tüketmektir. Yani sırf faydalı diye sürekli portakal yemek dengeli bir beslenme sayılamaz ya da zararlı olduğunu düşündüğümüz yağlı gıdaları hiç tüketmezsek vücudumuzun yağ ihtiyacını karşılayamayız. O halde her besinden ihtiyacımız kadar besin tüketmeliyiz.
Beslenme konusunda yapılan hatalardan biri de yanlış ve zararlı gıdalar tüketmektir. Örneğin cips, kızarmış yiyecekler, hamburger, ketçap, şekerlemeler, kola gibi asitli içecekler. bu tür gıdalar özellikle çok tüketildiğinde sağlığımızı olumsuz yönde etkileyecek sonuçlara neden olabilir. Sağlıklı beslenme için sebze meyve baklagiller et ve süt ürünleri gibi doğal gıdaları tüketmek daha faydalıdır.
Sağlıklı ve dengeli beslenmek için yapılabilecekleri madde madde özetlersek;
- Doğal gıdalar tüketmeliyiz, ihtiyacımız kadar tüketmeliyiz.
- Kızarmış yiyeceklerden uzak durmalıyız.
- Asitli içecekleri tüketmemeliyiz.
- İçinde koruyucu madde bulunan gıdaları tüketmemeliyiz.
- Genetiği değiştirilmiş besinleri(GDO) yememeliyiz.
- Çok sıcak veya çok soğuk gıdalar tüketmemeliyiz.
- Aşırı biberli aşırı salçalı çok tuzlu ya da çok şekerli yiyecekleri tüketmemeliyiz.
- Market ürünlerinin son kullanma tarihi ne bakmalıyız.
- Küflenmiş veya bozulmaya başlamış gıdaları yememeliyiz.
- Sürekli kuru gıdalar tüketmemeliyiz.
- Günlük su ihtiyacımızı karşılamalıyız.
- Yediğimiz gıdaların taze olmasına dikkat etmeliyiz.
Okul çağındaki bir çocuğun dengeli beslenebilmesi için örnek bir beslenme tablosu aşağıda verilmiştir.
Okul çağındaki bir öğrenci için örnek öğün tablosu:
