Fen Bilimleri – 6. Sınıf – 6. Ünite – Bölüm 1 – Kısım 3
İnsanda ergenlik bedensel ve zihinsel değişimlerin yaşandığı, üreme yeteneğinin kazanıldığı bir süreçtir. Yaklaşık olarak 12 – 21 yaşlar arasını kapsar.
Çocukluk döneminden yetişkinlik dönemine geçiş olarak tanımlanan ergenlik döneminin sonrasında çocuk ergin bir birey haline gelinir.
Ergenlik döneminde görülen değişiklikler:
Bedensel değişiklikler: Kızlarda ve erkeklerde ergenlik dönemiyle beraber bazı fiziksel değişimler yaşanır. Bunlardan bazıları geçici, bazıları ise kalıcı olan değişiklerdir
Kızlarda: Dişi üreme organlarının olgunlaşması. Yumurta oluşması. Adet görme. Göğüslerin belirginleşmesi.
Kızlarda üreme organının gelişmesiyle yumurta üretimi başlar. Bu her ay tekrarlanır. Üretilen yumurtaların ömürleri dolunca zararsız bir kanamayla beraber dışarı atılır. Buna adet görme veya regl denir.
Erkeklerde: Erkek üreme organlarının olgunlaşması. Sperm oluşması. Ses kalınlaşması. Sakal bıyık çıkması.
Ortak: Boyda uzama. Kilo artışı. Koltuk altı ve cinsel organ çevresinde kullanma. Derinin yağlanması. Sivilce çıkması. Terlemede artış. Kaslarda gelişme.
Ruhsal değişiklikler: Ergenlik döneminde zihinsel yani duygusal değişimler de yaşanır. Kızlarda ve erkeklerde görülen ruhsal değişikler aynıdır.
Kimlik Arayışı: Toplumdaki rolünü belirlemek ister. Hayatı sorgular. Çevreyi sorgular.
Bağımsızlık İsteği: Ergenlik yetişkinliğe başlangıç olduğu için ergen bireyler bağımsız olmak ister. Kendi başına kalmak ister. Bağımsız kararlar vermek ister.
Duygusal Değişiklik: Duyguları değişkendir. Neşeliyken birden üzülebilir, öfkelenebilir. Ortada hiç bir sebep yokken canı sıkılabilir. Aşırı öfkelenme ve hayal kurma da ergenlikte görülür. Üreme organlarındaki değişikliklerle beraber cinsel konulara merak duymaya başlar. Bu esnada utangaçlık da ergen bireylerde görülür.
İletişim Kurma: Dikkat çekmek ister. Bir arkadaş grubuna katılmak ister. Utangaçlık nedeniyle iletişim güçlüğü çekebilir.
Zihinsel Değişim: Soyut kavramları algılar. Aşk soyut bir kavramdır. Kararsızlık çeker. Fikirleri sıkça değişir. Dikkat dağınıklığı yaşanır. Okuma ve anlamada hızlanma.
Ergenlikteki Tehlikeler
Ergen bireyler vücut ve zihinlerindeki hızlı değişime ayak uydurmakta zorlanırlar. Özellikle bir arkadaş grubuna kabul edilme isteği çok fazladır. Bu zamanlarda kötü alışkanlıklara sahip arkadaş gruplarına kabul edilmek için aynı davranışı göstermeye çalışabilir. Örneğin çok dikkate alınmayan bir çocuk sigara içerek ne kadar cesur olduğunu göstermeye çalışabilir.
Bu durumda ebeveynler çocuğun kendisi ispatlayabileceği başka alanlar da olduğunu ona anlatabilmelidir. Spor faaliyetleri, resim, müzik veya tiyatro etkinlikleri ergenin kendisini kanıtlayabilmesi için en uygun çalışmalardır.
Ergenlik ve Sağlık
- Yaşadığımız sorunları anne, baba ve rehber öğretmenimizle paylaşabiliriz.
- Vücut temizliğine dikkat etmeliyiz.
- Düzenli ve dengeli beslenmeliyiz.
- Alkol, sigara, uyuşturucu gibi maddelerden uzak durmalıyız.
- Düzenli spor yapmalıyız
- Çeşitli sosyal etkinliklere katılmalı, hobi edinmeliyiz.
- Arkadaş seçimine dikkat etmeli, kötü alışkanlıkları olan kişilerle arkadaşlık kurmamalıyız.
- Bedenimizdeki farklılaşmalardan utanmamalıyız. Bu değişimlerin sağlıklı olduğumuzun bir göstergesi olduğunu unutmamalıyız.