Fen Bilimleri – 6. Sınıf – 7. Ünite – 1. Bölüm
Maddeler elektriği iletme özelliğine göre iletken ve yalıtkan olarak ikiye ayrılır. Elektriği ileten maddelere elektrik iletkeni, iletmeyen maddelere elektrik yalıtkanı denir.
Elektrik bir enerjidir ve bu enerjinin ihtiyaç duyulan alanlara taşınması gerekir. Örneğin elektrik santrallerinde üretilen elektriğin evlerimize ulaşması için iletken kablolar kullanılır.
Elektriği iyi ileten maddelere elektrik iletkeni denir. İletken maddeler hayatımızın her yerinde karşımıza çıkar.
Elektrik iletkenlerinin bulunduğu yerler
- Elektrik telleri
- Elektronik aletler (bilgisayar, tv, mp3 çalar)
- Beyaz eşyalar
- Pilli oyuncaklar
- Otomobiller
- Uçak, gemi gibi taşıtlar,
- Güneş pili ve rüzgar türbinleri
- Evlerdeki priz,anahtar ve elektrik tesisatı,
- El feneri
- Fotokopi, yazıcı vb.
- Telefon hatları,
- İnternet alt yapısı
- Ses sistemleri vb.
Metal maddelerin tamamı elektrik iletkenidir. Buna rağmen her metalin elektriği iletme miktarı aynı değildir. Bazı metaller elektriği çok iyi iletirken bazıları da az iletirler.
Yukarıdaki sıralamada görülebileceği gibi gümüş en iyi metal iletkendir. Yukarıdaki metaller arasından elektrik iletkenliği en az olan alüminyumdur.
Elektrik İletkeni Maddeler
- Demir
- Bakır
- Gümüş
- Altın
- Alüminyum
- Grafit (kurşun kalem ucu)
- Tuzlu su
- Asitli su (örneğin sirke)
- Nikel
- İnsan vücudu vb
Elektriği iyi iletmeyen maddelere elektrik yalıtkanı denir. Yalıtkanlar elektriğin zararlı etkilerini önlemek ve elektrik akımını kontrol etmek için kullanılır.
Elektrik yalıtkanlarının bulunduğu yerler
- Kabloların dışları
- Prizlerin dışarıda kalan kısımları
- Elektrikli aletlerin açma kapama düğmeleri
- Elektrik tellerinin direklere tutunduğu yerler
- Kontrol kalemlerinin baş tutulan bölümleri
- Lambaların takıldığı duyların dış kısmı vb.
Elektrikli aletlerin kablolarında, evlerdeki priz ve anahtarda bulunan yalıtkanlar elektriğin bize zarar vermesini önler. Elektrikli araçların içinde bulunan bazı yalıtkanlar ise kabloların birbirine temas etmesini önler. Bu sayece aletler düzgün çalışabilir.
Elektrik Yalıtkanı Maddeler
- Plastik
- Cam
- Porselen
- Bakalit
- Kauçuk
- Saf su
- Şekerli su
- Mika
- Tahta (kuru tahta)
- Hava
- Kağıt
- Teflon
- Seramik vb.
Her maddenin yalıtkanlık değeri farklıdır. Genellikle yalıtkanların çok az da olsa elektrik iletimi vardır. Bu iletim o kadar azdır ki yok olarak kabul edilir.
Bazen yalıtkan olarak bilinen maddeler özel şartlar altında iletken olabilir. Örneğin hava yalıtkan olmasına rağmen yağmurlu günlerde havadaki nemin de artmasıyla iletkenlik kazanabilir. Bu nedenle elektrik akımı olan şimşek ve yıldırım havada ilerleyebilir.
Neon lamba ve flüoresan lambalarda iletkenlik kazandırılmış gazlar kullanılmaktadır.
Müthiş bir site herkese tavsiye ederim ??
vallahi bu site muhteşem aklıma gelmeyen şeyler geliyor yani burada var.