Sıcaklık: Maddenin taneciklerinin ortalama hareket miktarıdır.
Isı: Maddenin farklı sıcaklıktaki başka bir maddeye aktarabileceği enerji miktarıdır.
Isı ve sıcaklığın tanımlarından da anlaşılacağı gibi birbirlerine benzer fakat ayrı konulardır.
İki kavramı kıyaslarsak;
- Bir enerji değildir.
- Termometreyle ölçülür.
- Birimi derece selsiyus’tur. (°C)
- Kütle miktarına bağlı değildir.
- Alışverişi yapılmaz. ( bir maddeden diğerine aktarılmaz)
- Bir enerjidir.
- Kalorimetreyle ölçülür.
- Birimi kalori (cal) vaya Jul (J)’dür.
- Kütle miktarına bağlıdır. Kütle arttıkça artar.
- Bir maddeden diğerine aktarılabilir.
Özdeş ısıtıcılar kaplara ısı verir.
Verilen ısılar eşittir.
Ama B kabının sıcaklığı daha yavaş artar.
Çünkü B’nin kütlesi fazladır ve ısınmak için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar.
____________
İki kapta aynı miktarda sıvı vardır.
Eşit süre ısıtılıyorlar.
Ama D kabının sıcaklığı daha hızlı artar.
Çünkü D kabına verilen ısı enerjisi miktarı daha fazladır.
Sıcaklık Değişimi ve ısı
Isı, özısı, kütle ve sıcaklık değilimi hesaplamalarında aşağıdaki formül kullanılır.
Q: Isı
m: Kütle
c: Özısı
Δt: Sıcaklıktaki değişimi
Q = m.c.Δt
Örnek Problem:
50 gram su ısıtılıyor. Başlangıçta 10 °C olan su sıcaklığı 20°C’a çıkıyor. Suyun öz ısısı 4.18 J/g°C olduğuna göre ısıtıcının suya verdiği ısıyı hesaplayınız.
Q = m.c.Δt
Q = 50g . 4.18 J/g°C . (20 – 10 )°C
Q = 2090 J