Fen Bilimleri – 8. Sınıf – Ünite:5 – Bölüm 2
Günlük hayatta kullandığımız basit makinelerin biri de kaldıraçlardır. Basit bir kaldıraç aşağıdaki parçalardan oluşur:
Yukarıdaki resimde gösterilen basit bir kaldıraç şeklidir. Kaldıraçlar herhangi bir yükü, bir destek noktasından yararlanarak kaldıran aletlerdir.
Destek: Bir kaldıracın etrafında hareket ettiği noktadır.
Yük Kolu: Yükün desteğe uzaklığıdır
Kuvvet Kolu: Kuvvetin desteğe uzaklığıdır.
Kaldıraçlarda Kuvvetten Kazanç
Bir kaldıraçta kuvvet kolu yük kolundan büyükse kuvvetten kazanç vardır.
Eğer yük kolu daha büyükse kuvvetten kayıp vardır.
Eğer ikisi de aynıysa ne kazanç ne de kayıp vardır.
Kaldıraç Türleri
Kaldıraçlar kuvvet, yük ve desteğin konumuna göre 3 sınıfa ayrılmaktadır.
1. Desteğin arada olduğu kaldıraçlar
– Bu kaldıraçlarda destek kuvvet ve yükün arasındadır.
– Çift taraflı kaldıraç da denilir.
– Kuvvet kolu yük kolundan daha uzunsa kuvvetten kazanç vardır.
– Kuvvetin yönünü değiştirir
– Makas, pense, tahterevalli, terazi gibi aletler bu kaldıraçlara örnektir.
2. Yükün arada olduğu kaldıraçlar
– Yük, kuvvet ve desteğin arasındadır.
– Tek taraflı kaldıraçtır.
– Kuvvetin yönünü değiştirmez.
– Her zaman kuvvetten kazanç sağlar.
– Her zaman yoldan kayıp vardır.
– Fındık kıracağı, menteşeli kapı, el arabası, gazoz açacağı örnek olarak verilebilir.
3. Kuvvetin arada olduğu kaldıraçlar
– Kuvvet, yük ve desteğin arasındadır.
– Tek taraflı kaldıraçtır.
– Her zaman kuvvetten kayıp vardır.
– Her zaman yoldan kayıp vardır.
– Tenis raketi, cımbız, kürek, Olta, süpürge, maşa gibi araçlar örnek verilebilir.
