Ses maddeyle karşılaştığında çeşitli sonuçlar ortaya çıkar. Maddeden geçebilir, madde tarafından soğrulabilir veya geri yansıtılabilir.
Sesin maddeyle etkileşiminden önce ses hakkında temel bilgileri öğrenelim.
SESİN ÖZELLİKLERİ
Ses bir enerjidir. Madde değildir.
Sesin bir enerji olduğunu kanıtlayan bazı örnekler verebiliriz.
Opera sanatçıları sesleriyle cam bardağı kırabilirler. Alçaktan uçan jet uçakları pencere camlarını sarsabilir. Hoparlör çalışırken elimizi titreştirir. Ses bir enerji olmasaydı bu işleri gerçekleştiremezdi.
Ses dalgalar halinde yayılır
Sesin yayılması durgun bir suya taş attığımızda oluşan su dalgalarının hareketine benzer. Ses dalgalar halinde her yönde yayılır.
Ses maddesel ortamda yayılır. Boşlukta yayılmaz.
Ses maddenin titreşimiyle oluşur. Bu nedenle madde yoksa ses de olmaz. Uzay boşluğunda ses yayılmaz. Güneş’teki patlamaların sesinin Dünyamıza ulaşmamasının nedeni budur.
Bu animasyonda havası alınmış alandaki zilin sesi duyulmazken, vanayı açıp ortama hava verdiğimizde sesi duyabiliyoruz.
Maddenin yoğunluğu arttıkça ses daha iyi iletilir.
Ses bir titreşim olduğu için maddenin taneciklerinin titreşimiyle yayılır. Bir madde ne kadar yoğunsa tanecikleri de o kadar fazladır. Bu da sesin yoğun ortamlarda daha iyi yayıldığını gösterir.
Katı tanecikleri daha yoğun bulunduğu için ses en iyi katılarda, sonra sıvılarda, en yavaş da gazlarda yayılır.
SESİN YANSIMASI
Sesin bir engele çarparak geldiği ortama geri dönmesine yansıma denir. Sesin yansıması ışıkta olduğu gibi pürüzsüz yüzeylerde daha iyi olur. Bu yüzden banyoda sesimiz daha gür çıkar. Boş bir odada sesin yankılanmasının nedeni de budur.
Pürüzlü yüzeyler ses dalgalarını kırarak yansımasını azaltır.
Sesin yansıması bazen istenilen, bazen de istenmeyen bir durumdur. Sinema salonu, tünel gibi alanlarda duvarlar girintili çıkıntılı yapılarak sesin yansıması azaltılmaya çalışılır.
Sesin Yansıması ayrıntılı konu anlatımı için TIKLAYIN >>
SES YANSIMASI TEKNOLOJİLERİ
Gemici sonarları, trafik radarları, ultrason cihazları, böbrek taşı kırma cihazı, buhar makinesi gibi teknolojiler sesin yansıma özelliğinden yararlanılarak çalışır. Ayrıca doğada yarasanın yön bulması, yunusların haberleşmesi de sesin yansıması sayesinde gerçekleşir.
Ayrıntılı konu anlatımı için TIKLAYIN >>
SESİN SOĞRULMASI
Sesin ulaştığı maddenin ses dalgalarını yok etmesidir. Sessizliğe ihtiyaç duyulan yerlerde sesin soğrulması gerekir. Yansımanın aksine soğrulma en iyi pürüzlü yüzeylerde gerçekleşir.
Ses yalıtımı malzemeleri sesi iyi soğuran maddelerden seçilir.
Sesin Soğrulması ve Ses Yalıtımı ayrıntılı konu anlatımı için TIKLAYIN >>
çok güzel işime yaradı