Ses çıkaran canlı ve cansız varlıklara ‘ses kaynağı’ denir. İnsanlar ve hayvanlar, araçlar, rüzgar ve müzik aletleri gibi pek çok ses kaynağı vardır.
Doğal Ses Kaynakları: Canlılar ve doğa olayları doğal ses kaynağıdır. Horoz, insan, rüzgar, dalgalar, balina birer doğal ses kaynağıdır.
Yapay Ses Kaynakları: İnsanların ürettiği teknolojiler yapay kaynaklardır. Hoparlör, müzik aleti, kamyon, motor gibi kaynaklar yapay ses kaynağıdır.
Ses bir enerjidir. Cisimlerin titreşmesiyle oluşan ses havayı titreştirir. Titreşim kulaklarımıza ulaştığında sesi duymuş oluruz.
Ses, ışıkta olduğu gibi doğrusal yayılmaz. Ses dalgalar halinde her yönde yayılır.
Köpekten çıkan ses sadece insana değil her yöne dalgalar halinde yayılmaktadır.
Sesin Katılarda Yayılması
Demir, tahta, toprak, beton gibi katı maddeler sesi iyi iletirler. Örneğin komşum çekiçle duvarına çivi çakıyorsa bu ses bize ulaşır. Benzer şekilde ders esnasında sınıf kapısı vurulsa bu sesi de duyarız. Sınıf kapısı ve duvar katı birer maddedir ve sesi iletirler.
Sesin Sıvılarda Yayılması
Sıvılar katılar kadar iyi olmasa da sesi iletirler. Yüzerken suya daldığımızda dışarıdan gelen sesleri duyarız. Ayrıca balina, yunus gibi su canlıları birbirleriyle su altında ses çıkararak iletişim kurarlar.
Sesin Gazlarda Yayılması
Gazlarda ses katı ve sıvılara göre daha az yayılır. Yine de insan kulağının duyması için bu yayılma yeterlidir. Çevremizde en yoğun olarak bulunan gaz havadır. Gökyüzündeki uçağın sesi bize hava yoluyla ulaşır. Benzer şekilde arkadaşımızın, televizyonun veya otomobilin sesi hava sayesinde bize ulaşır.
Sesin Farklı Ortamlarda Farklı Çıkması
Ses kaynaklarından çıkan sesler farklılık gösterir. Çatalı cay bardağına ve çorba kasesine yavaşça vurduğumuzda ikisinden çıkan sesin aynı olmadığını görürüz. Ortam değiştikçe ses de değişir.
Ayakkabıyla betonda ve tahtanın üzerinde yürürken çıkardığımız sesler farklı olur.