Fen Bilimleri – 6. Sınıf – 6. Ünite – Bölüm 3
Vücudumuz tüm sistemlerin uyumlu şekilde çalışmasıyla hayatta kalmaktadır. Sitemlerin birinde ortaya çıkan hastalık diğer sistemleri de olumsuz yönde etkilemektedir.
İç Salgı Bezlerinin Sağlığı:
İç salgı bezleri hormon üretir. Hormonların dengesinde sorun olursa vücudumuzun dengesi de bozulur.
Bunu önlemek için dikkat edilmesi gerekenler:
– Bağımlılık yapan sigara vb. maddelerden uzak durmak.
– Dengeli beslenmek.
– Stresten uzak durmak.
İç Salgı Bezi Hastalıkları:
– Devlik:
Gelişim çağında büyüme hormonunun fazla salgılanmasıyla oluşur.
– Cücelik:
Gelişim çağında büyüme hormonunun az salgılanmasıyla oluşur.
– Şeker Hastalığı (diyabet):
İnsülin hormonunun az salgılanması sonucu kan şekerinin yükselmesiyle oluşur.
– Guatr
Tiroit bezinin yavaş çalışmasıyla şişmeye başlamasıyla olur.
Destek ve Hareket Sisteminin Sağlığı:
Bu sistemin sağlığını korumak için aşağıdakilere dikkat edilmelidir:
– Protein içeren et, balık, süt, yumurta, baklagiller bolca tüketilmeli.
– Kemiğe sertlik veren kalsiyum ve fosfor içeren yeşil sebze – meyveleri tüketmek.
– Dik oturmak ve dik yürümek.
– Eğilirken belden değil de dizden eğilmek.
– Yaşımıza ve bedenimize uygun sporları yeterince yapmak.
Destek ve Hareket Sisteminin Hastalıkları
– Kemik kırığı:
Kemiğin çeşitli nedenlerle kırılmasıdır.
– Romatizma:
iskelette ve kaslarda şişlik, ağrı he hareket zorluğuna neden olur.
Duyu Organlarının Sağlığı
– Katarakt:
Göz merceğinin saydamlığını yitirmesidir. Puslu görmeye neden olur.
– Renk Körlüğü:
Kırmızı ve yeşil gibi bazı renklerin tonlarının ayırt edilememesidir. Doğuştan gelir.
– Kulak Tıkanması, Kulak zarı delinmesi, Kulak kemiklerinin kaynaşması kulak hastalıklarıdır.
– Egzama, sedef hastalığı, kurdeşen, uyuz, mantar deri hastalıklarıdır.
– Sinüzit:
Burum boşluğu etrafındaki kafatası kemikleri arasındaki boşlukların iltihaplanmasıdır.
– Burun kırığı, saman nezlesi, burun kanaması burun hastalıklarındandır.
– Dil iltihabı, tat körlüğü, dil büyümesi, dil kanseri dil hastalıklarındandır.
Sindirim Sisteminin Sağlığı
Bu sistemin sağlığı için yapılması gerekenler:
– Diş temizliğine dikkat edilmeli.
– Dengeli beslenilmeli.
– Lifli gıdalar yeterince tüketilmeli
– Gıdaların temizliğine dikkat edilmeli.
– Zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalı.
-Çok soğuk veya çok sıcak gıdalar tüketilmemeli.
– Stres ve üzüntüden uzak durulmalı.
Sindirim Sistemi Hastalıkları
– Gastrit:
Mide sıvısının mide iç çeperine zarar vermesidir.
– Ülser:
Mide sıvısı nedeniyle mide ve ince bağırsak yüzeyinde yaraların oluşmasıdır.
– İshal:
Dışkının çok sıvı olarak dışarı atılmasıdır. Su kaybına neden olur.
– Tifo:
Kirli gıda veya sulardan bulaşır. Ateş, baş ağrısı, ishal gibi belirtileri vardır.
– Kolera:
Bakteriler neden olur. Ateş ve ishal gibi belirtileri vardır.
Dolaşım Sisteminin Sağlığı
Bu sistemin sağlığı için dikkat edilmesi gerekenler:
– Düzenli spor yapılmalı,
– Sigara ve alkol tüketilmemeli,
– Hareketsizlikten uzak durulmalı,
– Stres ve üzüntüden kaçınılmalı
Dolaşım Sistemi Hastalıkları
– Kansızlık (Anemi):
Yetersiz beslenme sonrası ortaya çıkan demir eksikliği nedeniyle kan daha az oksijen taşır ve halsizlik oluşur.
– Sarılık (Hepatit B)
Karaciğerin eski kan hücrelerini parçalamasıyla oluşan atıklar kana karışırsa görülür. Deri ve göz akı sarı renk alır.
– Kalp Krizi:
Kalbi besleyen damarların tıkanmasıyla kalbin çalışamaz hale gelmesidir.
– Hemofili:
Kanın pıhtılaşmamasıdır.
– Kan Kanseri (Lösemi):
Akyuvar hücrelerinin düzensiz çoğalmasıyla oluşur.
– AIDS:
HIV virüsüyle yayılır. Kan yoluyla bulaşır. Bağışıklık sistemini zayıflatır.
Solunum Sisteminin Sağlığı
Bu sistemin sağlığını korumak için dikkat edilmesi gerekenler:
– Sigara içmemek.
– Düzenli spor yapmak
– Tozlu ortamlarda maske takmak
– Kışın ince giyinmemek
Solunum Sistemi Hastalıkları
– Nezle:
Bulaşıcıdır. Öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı ve ateş belirtileri görülür. Nezleden korunmak için eller sık sık yıkanmalıdır.
– Grip:
Bulaşıcıdır. Virüsler neden olur. Belirtileri hapşırık, burunda kaşıntı, halsizlik, burun akıntısıdır. Aşı olunarak korunulabilir.
– Verem (Tüberkiloz):
Bakteriler nedeniyle akciğerde oyuk benzeri yapılar oluşur.
– Zatürre:
Akciğer dokusunun iltihaplanmasıyla oluşur.
– Akciğer ve Gırtlak Kanseri:
Sigaraya bağlı olarak hücrelerde meydana gelen değişim sonucu oluşan bir hastalıktır. Dünyadaki ölümlerin en büyük nedenlerinden biri akciğer kanseridir.
-Koah:
Akciğer içindeki hava kanallarının mikrop olmadan iltihaplanmasıdır.
– Astım:
Akciğer içindeki hava yollarının krizler halinde tıkanmasıdır.
Boşaltım Sisteminin Sağlığı
Bu sistemin sağlığı için yapmamız gerekenler:
– Böbrekleri üşütmemeliyiz.
– Vücut temizliğine dikkat edilmeli.
– İdrar uzun süre tutulmamalı.
– Yeterince su içmeliyiz
– Tuz tüketimi azaltılmalıdır.
Boşaltım Sistemi Hastalıkları
– Böbrek Taşı:
Kandaki bazı minerallerin böbreklerde çökerek taşlaşmasıyla oluşur. Ağrılara neden olur.
– Böbrek Yetmezliği:
Böbreğin görevini yapamayacak hale gelmesidir. Diyaliz cihazlarıyla geçici çözümü vardır. Kalıcı çözüm böbrek naklidir.
– Nefrit (böbrek iltihabı)
Böbreklerin iltihaplanmasıdır.