8. Sınıf kalıtım konularından biri de soy ağacı’dır. Bir soy ağacı anne, baba, çocuklar ve diğer akrabalar arasındaki genetik ilişkiyi gösteren bir çizelgedir.
Genetikte Soy Ağacı çiziminde bazı kurallar vardır.
Bunlar;
Erkek kareyle gösterilir.
Dişi yuvarlakla gösterilir.
Hasta bireyler koyu renkle gösterilir.
Anne ve baba çizgiyle birleştirilir.
Aşağıdaki şekle bakarak kuralları gözlemleyelim.
Soy ağacı kalıtımdaki çaprazlama yönteminin çizim yapılmış halidir.
Çaprazlama yöntemiyle soy ağacının nasıl doldurulduğuna bakalım
Dişi: Aa
Erkek: aa genotipinde olsun. Bunları çaprazladığımızda genetik kodlar;
Aa, Aa, aa, aa şeklinde olur.
Bir de aynı olayı soy ağacı üzerinde görelim.
Görüldüğü gibi her çocuğa biri anneden diğeri babadan gelen iki gen aktarılmaktadır.
Soy ağacı kullanarak bir ailenin çeşitli bireyleri arasındaki gen ilişkisi daha iyi anlaşılabilir.
Bu konuda bir soru çözelim.
ÖRNEK: Aşağıda bir soy ağacı gösterilmiştir.
Çocuklara ait genotipler verildiğine göre anne ve babanın genotiplerini bulun.
CEVAP: Çocuklara ait genlerden biri anneden diğeri babadan gelmiştir.
SS genlerinin biri anneden diğeri babadan geldiğine göre hem annede hem de babada S geni vardır.
ss genleri için de aynısını düşünürsek anne ve babada s geni de bulunmaktadır.
O alde Anne Ss, Baba Ss genotipine sahiptir.
