Volkan, yanardağ olarak da adlandırılır. Ateş küredeki lavların basınçla yeryüzüne çıkmasıyla volkanlar oluşur.
Levha hareketleri sonrasında yer kabuğunda oluşa çatlaklardan magma yüzeye fışkırır. Bu olay Volkanik Dağ, Volkanik Ada ve Volkanik Göllerin oluşmasını sağlar.
Krater:
Volkanın ağzıdır. Lavlar buradan dışarı püskürür.
Baca:
Magmayla volkan ağzı arasında lavların yeryüzüne çıktığı yoldur.
Volkan Tüfü:
Volkandan fırlayan duman, taş gibi maddelerdir. Dumanın içinde su buharı, karbondioksit ve diğer bazı gazlar bulunur.
Çamur Akıntısı:
Volkandan yayılan toz bulutu zamanla yere iner. Burada yağmurla karışırsa çamurumsu bir akıntı oluşturur. Buna Volkan Çamuru Akıntısı (lahar) denir.
Ülkemizdeki Volkanik Dağlar:
- Ağrı Dağı
- Tendürek Dağı
- Süphan Dağı
- Nemrut Dağı
- Erciyes Dağı
- Hasan Dağı
- Köroğlu Dağı
- Işık Dağı
Volkanik Göl
Volkanların ağız kısımları olan kraterler yağmur ve kar sularıyla dolduğunda volkanik göller oluşur.
Volkanik Göllerimiz
- Meke Gölü
- Nemrut Gölü
- Acı Göl
- Gölcük Gölü
- Aygır Gölü
Volkanların Zararları:
- Hava kirliliğine neden olur.
- Hava ulaşımını aksatır.
- Bitkiler ve hayvanlara zarar verir.
- Yerleşim yerlerine zarar verir.
- İklim değişikliğine neden olur.
Pompei Faciası: Milattan sonra yılında yaşanan olay İtalya’daki Vezüv yanardağının patlamasıyla gerçekleşmiştir. Aniden patlayan volkan Pompei halkını hazırlıksız yakalamış ve lavlar ve kül bulutu altında bırakmıştır. 6 metre kül tabakası altında kalan insanların kalıntıları bu sayede fosilleşmiş ve bozulmamıştır. Kalıntılar 1711 yılında yapılan kazılarda ortaya çıkmıştır.
Volkanların Yararları:
- Volkanların bulunduğu çevrenin toprağı tarım için çok verimlidir.
- Maden yataklarının oluşmasını sağlar.
- Volkanik alanlar turistik açıdan önemlidir. Ülkemizde Peri Bacalarının bulunduğu bölge de volkanik bir alandır.
- Volkanlardan elde edilen bazalt kayalarından heykeller yapılmaktadır.
——————————————————–
Ünitenin Diğer Konuları